هنگامی که ما به موسیقی ملل و سرزمین‌های مختلف گوش میدهیم، با کمی دقت تفاوت آنها را با یکدیگر احساس میکنیم؛ مثلا تفاوت ملودی در دو قطعه فرانسوی و ایتالیایی را متوجه می‌شویم و یا از آنجایی که نوع استفاده از فواصل "پنتاتونیک" در موسیقی ایرانی و چینی تفاوت می‌کند، هنگامی که به یک قطعه موسیقی چینی گوش میکنیم تفاوت آن را با یک قطعه ایرانی کالا احساس میکنیم. یک مثال ساده‌تر، مقایسه‌ی موسیقی کلاسیکِ شرقی (مثلا موسیقی کلاسیکِ ایرانی) با موسیقی کلاسیکِ غربی است. ما با اندکی دقت تفاوت این دو نوع موسیقی را کاملا متوجه می‌شویم؛ دلیل آن است که در موسیقی کلاسیک ایرانی بیشتر از گام‌های مینور استفاده می‌شود در حالی که موسیقی کلاسیک غربی بیشتر در گام‌های ماژور است.
تفاوت موسیقی ملل ناشی از عوامل گوناگونی نظیر؛ تفاوت‌های اقلیمی، تاریخی، آداب و رسوم و بسیاری مسائل دیگر است. همین تنوع تفاوت‌های محیطی، انسانی، تاریخ باعث می‌شود که موسیقی ایران با موسیقی شمال اروپا، موسیقی آفریقای جنوبی با موسیقی آمریکای لاتین و نظایر آن متفاوت باشد. حال اگر هرمنطقه را یک میدان بومی درنظر بگیریم، میتوانیم بگوییم تمام این انواع موسیقی‌ها، موسیقی‌های بومیِ آن منطقه هستند.
اما وقتی می‌گوییم " بوم" منظور چیست؟ به طور کلی بوم، محیط زیستگاهِ افرادی است که در اصول اخلاقی و آداب و رسوم و به طور کلی فرهنگی (یا خرده فرهنگ) در آن با یکدیگر اشتراک دارند.
حال اگر" کشور" را به عنوان یک میدان فرهنگی در نظر بگیریم، در این میدان، اقوام گوناگون با آداب و رسوم، تاریخ و فرهنگ‌های مختلف زندگی می‌کنند. به این ترتیب، همانطور که تنوع موسیقی در میان ملل وجود دارد در یک کشور نیز به دلیل این تنوعات، با موسیقی‌های متنوع و متفاوت مواجه هستیم.
به این ترتیب مثلا در ایران، موسیقی کردها، لرها، گیلک‌ها،بلوچ‌ها، جنوبی‌ها و سایر اقوامِ با هم متفاوت است.
بحث در خصوص دلایل مشخص این تفاوت‌ها و نقاط اشتراک آنها بسیار مفصل است به عنوان نممونه در پاسخ به این پرسش که چرا موسیقی کردهای ایران شامل ریتم‌های دو ضربی و کوبنده است، درحالی که موسیقی گیلک های ایران بیشتر در آواز دشتی ساخته می شود بحث‌های مفصلی صورت گرفته است که در اینجا مجال ذکر آنها نیست. اما نکته‌ی مهم و قابل توجه در مبحث موسیقی‌های بومی این است که در تمام دنیا، موسیقی بومی هر منطقه مختص به خودش است. این امکان وجود دارد که انتقال فرهنگی در بعضی مناطق باعث مشابه بودن موسیقی این مناطق باشد اما به هرحال ریشه‌ی موسیقی‌های بومی را می‌توان در آداب و رسوم منطقه‌ی رشد آن جستجو کرد.
نکته‌ی دیگر آنکه در ایران برای بیان مفهوم موسیقی بومی، از عباراتِ "موسیقی نواحی"، "موسیقی محلی"، "موسیقی فولکلوریک" و "موسیقی مقامی" نیز استفاده م شود که امروزه بیشتر عبارتِ "موسیقی نواحی" در این باره کاربرد دارد البته باید به این نکته توجه کرد که از نظر تخصصی ، موسیقی نواحی در ایران حتما با آواز همراه می شود درحالی که موسیقی بومی ممکن است بدون آواز باشد.
نظر شما